Ένιωσε πως έχει κάτι να πει, και προέκυψε το «Χαρέμι ανδρών» με ηρωίδα την σουρεάλ Βαβέλ - που θα πει σύγχυση. Έξι θεές κρυμμένες σε μια γυναίκα και η αναζήτηση έξι ανδρών που θα καλύπτουν καθείς το ένα της έκτο. Χιούμορ, φιλοσοφική διάθεση και μια ανατροπή στο τέλος, απόδειξη ότι τα όνειρα δεν είναι άπιαστα. Η Σοφία Μαντουβάλου, συγγραφέας πάμπολλων παιδικών βιβλίων, μιλάει για τον τρόπο που γράφει, την πολυπλοκότητα της γυναικείας ύπαρξης, τον αυτοσαρκασμό ως τρόπο ζωής, τα στοιχεία τής ουσιαστικής σχέσης, την ποίηση-ορμητήριο των ονείρων της.

Μετά από 64 βιβλία για παιδιά και νέους, κρατάμε στα χέρια μας το πρώτο σας μυθιστόρημα για ενήλικες. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να το κάνετε;
Το «Χαρέμι ανδρών» είναι το πρώτο μυθιστόρημα μου το οποίο εκδόθηκε δεν είναι το πρώτο που έχω γράψει. Υπάρχουν και άλλα ολοκληρωμένα και μη έργα μου που ίσως ακολουθήσουν. Γράφω εδώ και πολλά χρόνια σχεδόν όσα γράφω για τα παιδιά και τους ανήλικους ενήλικες. Η συγγραφή για μένα είναι μια συνεχής προσωπική πορεία προς την αυτογνωσία μέσα από την επεξεργασία θεμάτων που αφορούν τις σχέσεις των ανθρώπων. Γιατί προέκυψε τώρα το «Χαρέμι ανδρών». Μάλλον γιατί ένιωσα πως έχω κάτι να πω.

Είναι διαφορετική η αίσθηση όταν γράφετε για ένα μεγαλύτερο ηλικιακά αναγνωστικό κοινό;
Η αίσθηση που έχω όταν γράφω για παιδιά είναι μια χαρούμενη διάθεση σαν να τα παίρνω με την τέχνη μου μια εκδρομή στη ζωή χέρι-χέρι με τη φαντασία για να αναπτύξει με τον καλύτερο τρόπο τη σκέψη και το συναίσθημα του. Μπορεί να είναι πιο εύκολο να διαμορφώσεις την «αλήθεια» ενός παιδιού μέσα από το έργο σου γιατί τα σημεία αναφοράς και τα φίλτρα του μικρού αναγνώστη είναι πιο περιορισμένα από αυτά του ενήλικα, όμως οι απαιτήσεις της γραφής είναι εξίσου υψηλές αν και διαφορετικές. Στο παιδί μιλάω για όλα τα θέματα με λόγια απλά και αληθινά σαν να είναι ενήλικας. Μετράω όμως τις λέξεις μου, κατεβάζω τις δύσκολες έννοιες σε απλούς συμβολισμούς, αφήνω περιθώριο για όνειρο και ελπίδα. Όταν γράφω για ενήλικες έχω άλλους βαθμούς ελευθερίας έκφρασης της σκέψης μου. Μπαίνω σε πιο βαθιά πεδία έρευνας. Γδέρνεται η ψυχή και κουράζεται το σώμα. Αλλά ξέρετε, είτε γράφω για παιδιά είτε για μεγάλους αυτό που χαρακτηρίζει τα βιβλία μου. είναι το χιούμορ, το παράλογο και το σπάσιμο του στερεότυπου Μου αρέσουν οι ανατροπές και γενικά οι αταξίες.

Μιλήστε μας λίγο για την ηρωίδα σας με το παράξενο όνομα-Βαβέλ! Την έχετε μπολιάσει με κάποια δικά σας στοιχεία;
Βαβέλ σημαίνει σύγχυση. Ακριβώς όπως αυτή που βιώνουμε μέσα στη δυστοπία των σχέσεων μιας πραγματικής κοινωνίας. Η ηρωίδα μου είναι προϊόν υπερεαλιστικής μυθοπλασίας. Τίποτα δεν είναι αληθινό και όλα είναι αληθινά. Κρύβω μέσα της και τις έξι θεές. Δημιουργώ γι’ αυτήν ένα φανταστικό χαρέμι από έξι άνδρες. Το χαρέμι ανδρών συμβολίζει τον κόσμο όπως είναι και όπως τον ζούμε. Μέσα από τους συμβολισμούς η ηρωίδα σαρκάζει και αυτοσαρκάζεται, δομεί και αποδομεί. Εγώ μέσα από την Βαβέλ επιχειρώ μία κάθοδο στην πολυπλοκότητα της γυναικείας ύπαρξης, μιλώντας για τη ζωή τον έρωτα και το θάνατο με χιούμορ, βαθιά ειρωνεία και φιλοσοφική διάθεση. Ως γυναίκα ηρωίδα είναι φυσικό να την έχω μπολιάσει με τις δικές μου σκέψεις τους δικούς μου προβληματισμούς και να της έχω φορτώσει εκτός από τα φανταστικά και κάποια βιωματικά στοιχεία. Όμως η Βαβέλ ή Λευκοθέα δεν είμαι εγώ. Μπορεί να είστε εσείς ή οποιαδήποτε γυναίκα.

Το ανικανοποίητο είναι συνώνυμο της γυναικείας ύπαρξης, έτσι ώστε η εύρεση του άνδρα που διαθέτει το πολυπόθητο «πακέτο» χαρισμάτων να φαντάζει όνειρο μακρινό;
Κάποιος άνδρας αναγνώστης που διάβασε μέχρι το τέλος το βιβλίο-στο τελευταίο κεφάλαιο συμβαίνει μία απρόσμενη ανατροπή- μου είπε: Κυρία Μαντουβάλου, με πείσατε πως το όνειρο είναι εφικτός στόχος.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της Βαβέλ σας, είναι ο αυτοσαρκασμός. Τι προϋποθέτει ο αυτοσαρκασμός;
Ο αυτοσαρκασμός και το χιούμορ είναι τρόπος ζωής. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι που για να το παίξεις καλά πρέπει να μπατσίζεις κάθε μέρα το εγώ σου, να το ταπεινώνεις ώσπου να ηρεμήσει και να καταλάβει πως το παιχνίδι της ζωής το παίζεις για να απολαύσεις την πορεία και όχι τη στιγμή της νίκης. Ο αυτοσαρκασμός προϋποθέτει συναισθηματική ευφυΐα, αποδοχή του εαυτού μας όπως είναι, με λίγα λόγια αυτογνωσία.

ΣΧΕΣΕΙΣ, ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ
Ήταν που ήταν οι σχέσεις πολύπλοκες, τώρα με το άγχος και την ανασφάλεια που επικρατούν γύρω μας, λέτε να επιδεινωθούν ή μήπως αναδυθεί η παραμελημένη ουσία;
Οι σχέσεις είναι τόσο πολύπλοκες όσο η πραγματικότητα που βιώνουμε. Η ταχύτητα και ο ανταγωνισμός με την οποία καλούμεθα να αντιμετωπίσουμε τη ζωή ενισχύει τον ατομικό ναρκισσισμό και δεν μας αφήνει χρόνο για αυτογνωσία και ενσυναίσθηση, απαραίτητα στοιχεία για μια αληθινή και ουσιαστική σχέση. Δεν πιστεύω στα θαύματα. Πιστεύω όμως ότι σε περιόδους κρίσεως οι άνθρωποι επαναξιολογούν τι είναι σημαντικό και τι όχι στη ζωή και ελπίζω να γίνει πραγματικά ορατός ο ένας στον άλλο για να τον στηρίξει ουσιαστικά. Στο «Χαρέμι ανδρών» στο τελευταίο κεφάλαιο συμβαίνει μία μεγάλη ανατροπή η οποία εκφράζει και τη θέση μου επάνω στο θέμα των σχέσεων.

Στο βιβλίο σας είναι πανταχού παρούσα η ποίηση. Είναι και στη ζωή σας; Εσείς γράφετε ποίηση;
Η ποίηση είναι πανταχού παρούσα και στη ζωή μου. Εσωτερικά μετέχω της ποίησης και της λογοτεχνίας για να επιβιώσω συναισθηματικά. Μπορεί ο εξωτερικός ρυθμός της ζωής μου να μου επιβάλλεται αλλά ο εσωτερικός είναι ολόδικός μου. Η ποίηση είναι το ορμητήριο των ονείρων μου.
Πάντα ήθελα να πειραματιστώ, να υφάνω την ποίηση με τη πεζογραφία. Το εγχείρημα ήταν αρκετά δύσκολο. Η ποίηση κρύβει στη λέξη το συναίσθημα, δεν το περιγράφει. Στη πεζογραφία οι λέξεις περιγράφουν. Η ζωή και η γλώσσα δεν είναι μονοσήμαντες. έχουν και οι δύο υποφωτισμένες πλευρές. Ήθελα λοιπόν να χρησιμοποιήσω την αμφισημία της ποίησης σε μια σχέση ισορροπίας με την πεζογραφία για να φωτίσω την πίσω πλευρά των πραγμάτων. Με ρωτήσατε αν γράφω ποίηση; Όλη η Ελλάδα γράφει ποιήματα. Αλλά όλα τα ποιήματα δεν είναι ποίηση.

-Μέσα από το βιβλίο της, ο αναγνώστης «θα ακολουθήσει μια στοχαστική χιουμοριστική περιπλάνηση πάνω στα αιώνια και δυσεπίλυτα ζητήματα της επικοινωνίας των δύο φύλων. Υπάρχει ένας στίχος ξένου ποιητή δεν θυμάμαι το όνομα που λέει: Είναι που σ’ αυτή τη ζωή κανείς δεν αγάπησε τέλεια κανέναν», όπως αναφέρει.

-Για τα μελλοντικά της συγγραφικά σχέδια, λέει: «Η εποχή μας είναι άκρως προκλητική για δημιουργικές αντι-θέσεις. Κλωσάω πολλές σκέψεις περιμένοντας τη στιγμή της έμπνευσης. Εν τω μεταξύ έχω τουλάχιστον τρία βιβλία για παιδιά και άλλα τόσα για ενήλικες που περιμένουν να εκδοθούν. Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη φάση της έρευνας για ένα επόμενο μυθιστόρημα. Έχω και δύο εγγόνια που όλο και περιμένουν να τους αφιερώσω ένα καινούργιο παραμύθι. Ξέρετε κάθε βιβλίο είναι το πεποιημένο όνειρο του συγγραφέα του και ευτυχώς τα όνειρα δεν τα σταματάει καμία κρίση».

-Την καθημερινότητά της ομορφαίνουν το όνειρο, η τέχνη, το γράψιμο, η προσφορά, οι τηγανητές πατάτες… και οι εκλεκτοί φίλοι.